Tijdens de Tweede Wereldoorlog voelden talrijke Belgische mannen en vrouwen, van alle leeftijden, uit alle beroepen en klassen, zich geroepen om ‘iets’ te doen tegen de bezetting van hun land. Zij zouden uitgroeien tot een zeer bijzondere vorm van het Verzet.
In totaal werden 18.716 erkende IAA (Inlichtingen en Actie Agenten) in 129 IAD (Inlichtingen en Actie Diensten) actief in bezet België. Zij werden aangestuurd door de Veiligheid van de Staat in ballingschap te Londen, in samenwerking met de Britse diensten MI.6, MI.9 en SOE. Zij waren actief in politieke, economische en militaire spionage, pleegden sabotage, deden aan psychologische oorlogsvoering en propaganda, organiseerden ontsnappingslijnen, verstrekten meteorologische inlichtingen, ondersteunden hen die gedwongen werk weigerden… Minstens 4.000 van hen werden gearresteerd en 1.815 vermoord (neergeschoten, onthoofd, omgekomen in concentratiekampen).
Dit boek beschrijft hun geschiedenis en die van hun netwerken; het brengt schriftelijke getuigenissen en interviews met 15 nog overlevende IAA. Voor de eerste keer wordt een alfabetisch overzicht gepubliceerd van de 129 IAD met de korte beschrijving ervan en de volledige lijst van 18.716 IAA. Het is een werkinstrument voor verder historisch en sociologisch onderzoek en een bron voor lokale geschiedenis.

Roger Baron COEKELBERGS, Marc COOLS, Robin LIBERT, Veerle PASHLEY, Jaak RAES, David STANS, Renaat VANDECASTEELE (eds.), Gedenkboek Inlichtings- en Actie Agenten. Livre-Mémorial Agents de Renseignements et d’Action. Gedenkbuch Nachrichten und Aktions Agenten. Memorial Volume Intelligence and Action Agents. Antwerpen-Apeldoorn, 2015, 862 p., € 65,00. ISBN 978-904-6607-862